Teoria flag to sposób, który pozwala na uniezależnienie się od miejsca, w którym obecnie mieszkamy.
- Paszport
- Rezydencja podatkowa
- Miejsce prowadzenia firmy
- Przetrzymywanie majątku
- Rozrywka
- Cyfrowa prywatność
- Kryptowaluty
Linki:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Perpetual_traveler
- https://nomadcapitalist.com/flag-theory/
- https://www.amazon.com/PT-Stress-free-Properous-Government-Interference/dp/0906619246
- https://www.amazon.com/PT-Practice-Freedom-Reference-Handbook/dp/0906619408
Słuchaj podcastu na ulubionej platformie!
Transkrypcja
00:31 Teoria flag jest pojęciem stworzonym przez Harrego Schultza, który był inwestorem i libertarianinem urodzonym w latach dwudziestych XX wieku. Jest to pojęcie, które definiuje takie ogólne zasady dywersyfikacji, którą możemy zrobić po to żeby uniezależnić się od kontroli, na przykład jednego kraju. Ten termin istnieje już od lat sześćdziesiątych. Później został jeszcze rozwinięty przez W. G. Hilla – co prawdopodobnie jest pseudonimem kolejnej osoby, która stworzyła koncepcję perpetual travelera – czyli osoby, która przez to, że przenosi się, podróżuje cały czas, to nie podlega obowiązkom narzuconym przez dowolny jeden kraj. I teraz już coraz trudniej jest wykorzystywać te zasady perpetual travelera – osoby, która podróżuje cały czas. Natomiast, wciąż, teoria flag jest aktualna i to jest bardzo dobry pomysł, żeby podążać za tymi ramowymi zaleceniami.
02:11 Więc po kolei:
Pierwsza flaga: Paszport lub narodowość
02:13 Pierwsza flaga w tej teorii, to jest Twój paszport albo Twoja narodowość. Tak jak mówiłem – podstawowy cel tej teorii, to jest takie bezpieczeństwo i niezależność. Tak więc, gdy mamy możliwość podzielenia naszej lojalności względem kraju, który wydał nasz paszport, to jest już wielka korzyść, bo wyobraźmy sobie sytuację, kiedy nasz kraj popadnie w konflikt z jakimś związkiem krajów, czy jakimś pojedynczym krajem, to możemy mieć dużo większe problemy, żeby powiedzmy podróżować. Tak zresztą zdarzyło się niedawno z Ukrainą i z różnymi krajami, w których jest trochę niejasna sytuacja polityczna. Stąd, mając możliwość posiadania dwóch paszportów, zawsze możemy wybrać, tak naprawdę, z którego paszportu lepiej jest nam skorzystać. I tutaj, mam też znajomych, którzy mają to szczęście, że udało im się akurat znaleźć kraj, w którym jest możliwy taki układ posiadania dwóch paszportów i dwóch narodowości. Tutaj wiele osób korzysta między innymi – ostatnimi czasy – z posiadania paszportu polskiego i brytyjskiego. Mam też znajomych, którzy mają na przykład paszport australijski. Są też państwa, które pozwalają na różne sposoby na zdobycie ich paszportów. Tutaj najczęściej to polega na przebywaniu fizycznym w danym kraju przez kilka lat, ale to nie jest jedyna możliwość. Niektóre kraje pozwalają na zdobycie paszportu poprzez inwestycje. I to też jest popularny sposób na to, jeśli na przykład ktoś z poza Unii Europejskiej chce mieć możliwość podróżowania po strefie Schengen, to kupuje paszport poprzez inwestycje na przykład w Portugalii. Ale możemy zrobić odwrotnie. Najprościej to zrobić – nawet jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, tam określona suma pieniędzy tak naprawdę czy poprzez zainwestowanie w daną firmę, czy poprzez nieruchomość umożliwi nam zdobycie paszportu. Oczywiście każde obywatelstwo wiąże się też z określonymi obowiązkami, więc tutaj kluczem jest znalezienie kraju, który da Wam jak najwięcej praw względem tych obowiązków. No chyba, że będziecie mogli je spełnić.
Druga flaga: Rezydencja podatkowa
05:30 Druga flaga, to rezydencja podatkowa. Najlepiej w raju podatkowym. Dlaczego to jest bardzo ważne? Wiele krajów ma system nakładania podatków na zasadzie terytorialnej. Czyli płacilibyście tylko od dochodów, które zarabiacie na terenie tego kraju. Czyli – jeśli pracujecie zdalnie dla firmy zagranicznej, to nawet mimo tego, że przebywalibyście w tym kraju, to nie musielibyście w ogóle płacić podatku dochodowego od przychodów z tytułu takiej pracy, spoza tego kraju. Jest to oczywiście całkowicie legalne. Jest lista państw, które tak działają. Oczywiście, jest też drugie ekstremum – są kraje, które mają wyjątkowo niekorzystne te zasady opodatkowania. Na przykład jeśli jest ktoś, kto ma rezydencję podatkową – czyli jest obywatelem Stanów Zjednoczonych, to tak naprawdę – tak długo jak będzie miał paszport, dopóki nie zrzeknie się obywatelstwa, tak długo będzie musiał płacić podatki do urzędu skarbowego w Stanach Zjednoczonych. Także tutaj mamy całe spektrum obostrzeń i warto jest wybrać kraj, który rzeczywiście nie ma takich ostrych reguł. Jeśli chodzi o przenoszenie swojej rezydencji podatkowej, to też nie jest takie proste.
Ogólnie, tutaj trzeba pamiętać o tym, że nie wystarczy tylko przebywać mniej niż pół roku w jednym kraju, na przykład mniej niż pół roku w Polsce. Trzeba też spełnić określoną liczbę dodatkowych kryteriów, takich jak tak zwany ośrodek interesów życiowych. Czyli musimy udowodnić, że nie wiąże nas konkretnie nic akurat z tym oryginalnym krajem, tylko rzeczywiście przynieśliśmy się w całości do nowego. Tak że trzeba to udowadniać, ale znam osoby, które rzeczywiście przenosiły rezydencję podatkową i jest to bardzo dobry sposób. Szczególnie jeśli faktycznie dużo podróżujecie, albo dużo planujecie podróżować. To warto przygotować się do tego z wyprzedzeniem – żeby potem zmiana takiej rezydencji odbyła się łatwiej. Mam znajomych, którzy na przykład korzystali z tak zwanych krajów przejściowych. Czyli przenosili tymczasowo rezydencję podatkową, na przykład do Niemiec, bo tam to jest dosyć łatwe. Wystarczy tak naprawdę pokazać, że mamy na przykład wynajem danego mieszkania i przebywamy w tym kraju przez kilka miesięcy i już w takim wypadku można rozpocząć formalności zdobycia nowej rezydencji. Chociaż tutaj celem byłoby oczywiście pozbycie się poprzedniej rezydencji podatkowej – na przykład polskiej.
Trzecia flaga: Prowadzenie firmy
09:18 Trzecia flaga, to jest prowadzenie firmy za granicą. I tutaj idealne jest, gdy znajdziemy kraj, który nakłada niskie podatki: niski CIT czyli niskie podatki od przedsiębiorstw. Oraz niskie koszty prowadzenia firmy.
Są państwa, w których bardzo popularne jest zakładanie spółek, właśnie dzięki tym kryteriom. Czy to Hong Kong czy Singapur, Emiraty Arabskie. Dużo osób też zakłada spółki w niektórych stanach, w USA, na przykład w Delaware. Ostatnimi czasy, coraz popularniejsze jest też zakładanie i prowadzenie spółek w Estonii. I tutaj nie mówimy tylko i wyłącznie o tych bardziej korzystnych podatkach, ale między innymi mówimy też o tym, że bardzo często cała ta infrastruktura jest dużo lepiej zbudowana. System prawny często jest dużo bardziej dojrzały, co pozawala nam na to, że możemy planować długoterminowe prowadzenie biznesu z danego kraju. Możemy nie bać się tak, jak jest to w Polsce. Nie bać się, że z dnia na dzień zostanie stworzony przepis, który jest wbrew prawu, że „prawo nie działa wstecz”. Niestety w Polsce to nie działa. Były kilkukrotnie sytuacje, gdy pojawiały się nowe przepisy, które wymagały rzeczywiście dostosowania się i zapłacenia – na przykład podatku – wstecz. Tutaj mowa na przykład o kryptowalutach. Niestety bardzo wielu przedsiębiorców ucieka z Polski. I to jest wina bezpośrednio naszych polityków, którzy niestety tworzą przepisy w tak bardzo nieprzejrzysty sposób i tak bardzo nieprzewidywalny sposób, że nie da się kompletnie polegać na takim systemie. To są powody, dla których bardzo wiele osób decyduje się na zakładanie spółek za granicą.
Niestety ostatnimi czasy staje się to coraz trudniejsze, dlatego, że poszczególne państwa – szczególnie Unii Europejskiej, starają się powstrzymywać obywateli przed właśnie zakładaniem spółek w innych krajach. Pomimo tego, że to jest całkowicie legalne, to po prostu starają się zatrzymać majątek u siebie, zamiast tego, żeby właśnie rzeczywiście uciekał zarówno kapitał, jak i osoby, które mogą łatwo znaleźć zatrudnienie za granicą, czyli najbardziej mobilne i zdolne. Państwa starają się zapobiec temu. Ale także wystarczy wyszukać sobie słowo kluczowe „CFC”, czyli Zagraniczne Spółki Kontrolowane i tam możemy więcej dowiedzieć się o tym, jakie wymogi, czy kryteria, które powodują, że dana spółka jest podmiotem zagranicznym kontrolowanym. Natomiast, tak jak mówiłem, są pewnie sposoby na to, żeby nadal – szczególnie jeśli pracujecie zdalnie, jeśli prowadzicie na przykład biznes w Internecie, jeśli nie jesteście związani z danym krajem, tylko rzeczywiście wszystko odbywa się przez Internet – to no nie ma obowiązku, żeby tą działalność prowadzić akurat w kraju, z którego pochodzicie, czy gdzie przebywacie. Myślę, że z biegiem czasu coraz więcej osób będzie starało się dywersyfikować pod tym kątem i powstrzymywać zwiększającą się kontrolę danych krajów. Co oczywiście jest z korzyścią dla tych państw, ale myślę, że każdy rozsądny człowiek powinien zwracać na to uwagę i bronić się przed tym.
Czwarta flaga: Majątek
14:35 Kolejna flaga, to jest trzymanie Waszego majątku. Tutaj warto jest rzeczywiście pomyśleć nad tym – szczególnie jeśli dużo podróżujecie, żeby nie inwestować na przykład tylko i wyłącznie w danym kraju. Jest takie pojęcie, które nazywa się Home Bias – to jest pojęcie, które mów o tym, że inwestorzy z danego kraju mają taką niezdrową koncentrację do inwestowania właśnie z kraju ich pochodzenia. To może wydawać się logiczne w początkowych latach Waszego życia albo w tym momencie, ale jeśli zdarzy się, że rzeczywiście będziecie podróżować, no to zdacie sobie sprawę – szczególnie jeśli pochodzicie z mniejszego kraju, takiego nawet jak Polska. Ja tutaj często w rozmowach, kiedy mówię w trzeciej osobie, w takiej formie, to często słyszę zdziwienie – ale tak to trzeba traktować, że rzeczywiście jesteśmy w jakimś kraju – tutaj w Polsce – i musimy to tak traktować, że jest to po prostu jeden z wielu krajów, i jeśli chcemy podróżować i myślimy tutaj o dywersyfikacji globalnej – no to musimy traktować Polskę jako jeden z krajów i lepiej jest rozłożyć te nasze inwestycje, tak aby jakieś zawirowania geopolityczne… Tutaj na pewno waluty są bardzo ważne, ale to nie tylko chodzi o waluty.
Załóżmy, gdyby się okazało, że będzie podróżowanie jeszcze trudniejsze, albo jeśli nastąpią jakieś zmiany w prawie do przemieszczania się – z różnych względów – no to nie chcemy na przykład wszystkich inwestycji, nieruchomości trzymać w Polsce, w jednym kraju. Jeśli inwestujemy w metale szlachetne, no to czemu musimy przetrzymywać akurat je w Polsce, kiedy możemy wykupić sobie na przykład skrytkę depozytową w innych krajach – jak na przykład w Singapurze. Tak że jest bardzo wiele możliwości na to, żebyśmy albo inwestowali na giełdzie z ekspozycją na inne kraje, albo nawet fizycznie nasze aktywa – czy to nieruchomości, czy to metale szlachetne, czy to cokolwiek innego – sztuka, trzymali w innych krajach.
Piąta flaga: Rozrywka
17:18 Kolejna flaga – piąta – to jest rozrywka. Czyli to, gdzie spędzamy wolny czas i gdzie odpoczywamy. Tutaj najbardziej korzystne są kraje z niskim podatkiem od konsumpcji. Z niskim VAT-em, ale z wysokim komfortem życia. Mam tutaj kilka ulubionych państw. Myślę, że jest tutaj wysoko wiele krajów w południowo-wschodniej Azji, ale też niektóre kraje Ameryki Południowej – na przykład Kolumbia. Czy Europa Wschodnia. Tam wszędzie można żyć bardzo dobrze ponosząc dużo niższe koszty. Zresztą w bardziej rozwiniętych krajach, to jest powszechne, że mnóstwo ludzi na określone miesiące, na przykład na miesiące zimowe, rzeczywiście przenosi się do cieplejszego miejsca. Czyli na przykład Kanadyjczycy przenoszą się na Florydę. Albo można rzeczywiście przenieść się na południe Europy, czy gdziekolwiek indziej, gdzie nie koniecznie musi być drożej tam gdzie mieszkamy na co dzień, ale po prostu możemy tam lepiej odpoczywać i lepiej się czuć.
Szósta flaga: Ochrona cyfrowej prywatności i wolności
18:44 Kolejna flaga – szósta – to jest Twoja prywatność: Twoich plików cyfrowych, Twojej własności cyfrowej, intelektualnej i też szeroko rozumiana wolność. Czyli tutaj chodzi o to, aby dbać o prywatność swoich danych, aby pamiętać o tym, żeby starać się o szyfrowanie swoich danych, ale też o kopie zapasowe. Tak aby na przykład nie pozwolić na to, żeby trzymać ważne dla nas pliki, które są Waszą pracą. Czyli na przykład Wasza własność intelektualna. Wasza książka. Wasza muzyka, czy jakieś Wasze materiały związane z działalnością biznesową. Czy po prostu historia, czy Wasza korespondencja. Żeby chronić te wszystkie materiały przed kontrolą danego kraju. Nawet przed atakami hackerów, którzy mogliby starać się rzeczywiście potencjalnie kiedyś wykradać Waszą tożsamość i wykorzystywać to jako sposób na zarobek. Czyli takie bezpieczeństwo. Więc tutaj zwracam uwagę, że warto oprócz tych kopi zapasowych i szyfrowania plików, warto włączać weryfikację dwuetapową w różnych serwisach, z których korzystacie. Warto też pomyśleć o tym, gdzie trzymacie swoje maile. Jeśli zależy Wam bardzo na prywatności, to polecam serwis ProtonMail, zamiast na przykład Gmaila, bo tak naprawdę, no nie zdajemy sobie sprawy, jak dużo tutaj informacji o sobie oddajemy innym. Tutaj chodzi o kontrolę nad tą Waszą własnością intelektualną.
Siódma flaga: Aktywa cyfrowe
21:08 Siódmą flagą są wszelkiego rodzaju aktywa cyfrowe, które jako takie rzeczywiście mogą pozwolić Wam na bardzo dużą niezależność w razie jakichś takich bardzo negatywnych scenariuszy, które mogą mieć długofalowe, bardzo poważne skutki. Czyli mowa tutaj o tak zwanym globalnym resecie. Gdyby rzeczywiście byłoby dalsze pogłębienie kryzysu, gdyby waluty fiducjarne – czyli tak zwane Fiat Currencies, upadły, no to oprócz metali szlachetnych, oprócz złota, to właśnie aktywa cyfrowe takie jak ktyptowaluty, na przykład Bitcoin, pozwolą Wam na bycie niezależnym. I jest to bardzo dobry pomysł, żeby już teraz przygotować się na to i rzeczywiście posiadać pewną część Waszych inwestycji w kryptowalutach, po to żeby po prostu zabezpieczyć się przed wszystkim.
Siedem flag – wolność i niezależność
22:32 Te siedem flag, o których przed chwilą wspomniałem, to jest taki kanon. To są rzeczywiście zasady, które jak mówiłem – istnieją już od kilkudziesięciu lat i które warto wykorzystywać jako takie zasady. Które warto mieć w głowie, o których warto myśleć. Nie musicie od razu zacząć podążać za nimi wszystkimi, ale warto przemyśleć: czy warto? Jeśli rzeczywiście, chociaż poszczególne elementy z tego systemu udałoby Wam się wdrożyć. Szczególnie teraz kiedy praca zdalna staje się coraz bardziej popularna.
Myślę że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że w kolejnych latach, prawdopodobnie czeka nas ogromna, stopniowa ewolucja tego jak postrzegamy to gdzie mieszkamy na co dzień. Dlatego że, w przeszłości było tak, że rodziliśmy się w jednym miejscu i najczęściej tam zostawaliśmy. Więc jeśli chcieliśmy zmienić nasze otoczenie, to jedyny sposób w jaki mogliśmy to zrobić, to była próba wpływu na rząd – czy to na jakiś lokalny samorząd, jeśli chodzi o społeczność lokalną, czy jeśli chodzi o politykę krajową. Tak było w przeszłości. W tym momencie, kiedy stajemy się coraz bardziej niezależni od miejsca, w którym się znajdujemy – dlatego, że pracując zdalnie możemy rzeczywiście zarabiać wszędzie – tutaj możemy już zacząć “głosować nogami”. Czyli, tak naprawdę, jeśli nam się gdzieś nie podoba, jeśli dane miejsce nakłada na nas zbyt wysokie podatki i nie daje nic w zamian – dlatego, że na przykład jest bardzo wysoka biurokracja, czy nie podoba nam się sposób zarządzania krajem, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przenieść się. Żeby przenieść się do kraju, który jest dla nas bardziej atrakcyjny.
I właśnie dlatego w ostatnim dziesięcioleciu coraz więcej krajów zaczęło konkurować właśnie o osoby pracujące zdalnie poprzez tworzenie różnego rodzaju wiz ściśle dla cyfrowych nomadów. Poprzez dawanie im różnego rodzaju incentyw – czy to jeśli chodzi o mniejsze podatki – na przykład Gruzja pozwala na założenie działalności gospodarczej i płacenie 1% podatku. Czy to w ogóle – jeśli chodzi o bardzo liberalne podejście do prowadzenia biznesu. Czyli kraje takie, jak na przykład Estonia, pozwalają na tak naprawdę minimalne obłożenie tymi obowiązkami, bo wystarczy, że raz w roku dokonujemy rozliczenia, ale wcale nie musimy kontaktować się na bieżąco z urzędami, bo to wszystko jest tak zautomatyzowane, tak uproszczone, że nie musimy martwić się o ten cały narzut formalności. Tylko po prostu możemy skupić się nad tym, nad czym pracujemy – nad naszym biznesem. Tak że teraz, kiedy rzeczywiście coraz więcej krajów będzie nam pozwalać na te przenosiny albo nawet zachęcać nas do tego, gdy zawczasu przygotujemy się na to, że będziemy się przenosić, to rzeczywiście dużo prościej będzie zrobić taki ruch. I to wcale nie jest pieśń przyszłości, bo to się dzieje już w tym momencie.
Nie wiem czy widzieliście – już w zeszłym roku był taki news, że Elon Musk szukał miejsca do postawienia fabryk swoich firm – chyba dla Tesli. I rzeczywiście poszczególne stany w USA zaczęły konkurować, który z nich da mu najlepsze warunki do prowadzenia tych fabryk. No i te stany konkurowały podatkami – incentywami podatkowymi. No i rzeczywiście Musk wybrał jeden ze stanów, gdzie otworzył fabrykę i która działa tam do tej pory zatrudniając wiele ludzi. I to jest tylko w skali jednego kraju. Ale coraz więcej państw rzeczywiście już zaczęło tworzyć te wizy – tak jak mówiłem. I z biegiem czasu będzie ich coraz więcej.
Widziałem też, na przykład, że Tajlandia już wprowadziła możliwość wykupienia tzw. Elite Visa, gdzie możemy wykupić sobie możliwość pobytu w Tajlandii przez pięć, dziesięć, dwadzieścia lat i nie płacić w ogóle podatku od przychodów z zagranicy. Dlatego że oczywiście nadal będziemy płacić bardzo dużo podatku, ale w innej formie – przede wszystkim wydając w tym kraju. Czy to kupując nieruchomości, czy to po prostu żyjąc na co dzień. Czy to właśnie zatrudniając ludzi w danym miejscu. Więc tym bardziej – nowoczesne kraje już widzą te możliwości i starają się konkurować o tych specjalistów, którzy rzeczywiście mogą się przeprowadzać. Warto więc tutaj dostrzegać te możliwości i warto już to obserwować, i mieć możliwość skorzystania z tego wszystkiego, gdy tylko się pojawi. Bo rzeczywiście, bardzo często bycie tak zwanym early adopterem popłaca. Ponieważ wtedy skala jest mniejsza i mamy możliwość być jednymi z tych pierwszych osób, które to testują i zmieniać tak naprawdę więcej osób, czyli wpływać na codzienne życie innych ludzi.
Ale kończąc, chciałem podkreślić, że tak naprawdę zamysłem teorii flag nie jest przede wszystkim zmniejszanie kosztów prowadzenia czy to naszego biznesu, czy to zmniejszania ilości podatków, które płacimy. Jeśli myślimy o tym, w taki sposób, no to podchodzimy do tego no niepoprawnie – i to jest niebezpieczne. Tutaj kluczowe jest właśnie bycie niezależnym i dlatego właśnie twórca tej teorii – Harry Schultz – jest bardzo znany w środowisku libertarianów. Więc chodzi tutaj o tą wolność. Chodzi o to, żebyśmy byli niezależni, żeby żaden kraj nie mógł kontrolować Was. Nie mógł spowodować rzeczywiście, żeby ograniczyć Was przed przeniesieniem się. Czyli chodzi o to, żebyśmy byli wolni i żebyśmy mogli świadomie i swobodnie decydować o tym, gdzie chcemy mieszkać, czym się chcemy zajmować, jak chcemy dysponować swoim majątkiem, swoimi zarobkami, gdzie chcemy inwestować. Bo myślę, że każdy powinien o tym decydować osobiście. Oczywiście pozostając w pełni zgodnym z prawem i oddając tutaj też do kraju któremu zawdzięczamy nasza edukację. Bo o tym też trzeba pamiętać, że nie fair byłoby, szczególnie w poszczególnych zawodach, gdzie kończymy w Polsce darmową edukację publiczną i wyprowadzamy się za granicę. Myślę, że to wymaga też pewnej odpowiedzialności, żeby zrozumieć, że to nie chodzi tak jak mówiłem o unikanie płacenia podatków – co jest nielegalne, tylko chodzi po prostu o tak mądre działania, które spowodują rzeczywiście, że być może efektywne koszty prowadzenia naszego biznesu będą mniejsze, czy będziemy mogli łatwiej ten biznes prowadzić. Bo w tym nie ma absolutnie niczego złego i trzeba to sobie jasno powiedzieć – że to jest jak najbardziej w porządku.
32:07 W kolejnych odcinkach będę więcej mówił o tym, w jaki sposób pracując zdalnie możemy zwiększyć korzyści z naszej pracy. Na przykład poprzez przeniesienie się do innego kraju, który da nam więcej możliwości.
32:29 Jeśli zainteresowały Was koncepcje, o których mówiłem w dzisiejszym odcinku, zapraszam Was na moją stronę internetową Nazdalniaku.pl, gdzie zamieściłem linki, gdzie możecie więcej poczytać i zapoznać się z informacjami jak wdrożyć te koncepcje w życie.
Słyszymy się Na Zdalniaku!